Τί εἶναι καταλαλιά καί τί κατάκριση;

Κάποιος ἀδελφός ρώτησε ἕνα γέροντα:

- Τί εἶναι καταλαλιά καί τί κατάκριση; 

Καί ὁ γέροντας ἀποκρίθηκε:

- Ἡ καταλαλιά ἀναφέρεται καί στά ἀφανέρωτα καί ἀπόκρυφα ἁμαρτήματα, ἐνῶ ἡ κατάκριση (μόνο) στά φανερά. Κάθε λόγος λοιπόν, πού δέν μπορεῖ κανείς νά τόν πεῖ μπροστά στόν ἀδελφό του, εἶναι καταλαλιά. Ὅπως λ.χ., ἄν πεῖ κανείς, ὅτι ὁ τάδε ἀδελφός εἶναι καλός καί ἀγαθός ἀλλ' ἀμελής καί ἀδιάκριτος, αὐτό εἶναι καταλαλιά. 

Ἄν ὅμως κάποιος πεῖ, ὅτι ἐκεῖνος ὁ ἀδελφός εἶναι πολυμέριμνος καὶ φιλάργυρος, αὐτό εἶναι κατάκριση. Γιατί κατέκρινε (ὄχι μόνο) τίς πράξεις του (ἀλλά) καί ὁλόκληρη τή ζωή του. Καί τοῦτο εἶναι χειρότερο ἀπό τήν καταλαλιά. 

* * *

Ὁ ἀββάς Ὑπερέχιος εἶπε:

- Τό φίδι, μέ τόν ψιθυρισμό του, ἔβγαλε τήν Εὔα ἀπό τόν παράδεισο. Μ' αὐτό λοιπόν τό φίδι εἶναι ὅμοιος ἐκεῖνος πού κατηγορεῖ τόν πλησίον του· γιατί παρασύρει στήν ἀπώλεια, μαζί μέ τήν δική του ψυχή, καί τήν ψυχή ἐκείνου πού τόν ἀκούει.

* * *

Εἶπε πάλι (ὁ ἴδιος):

Τό στόμα σου ἄς μήν προφέρει κακό λόγο, γιατί τό ἀμπέλι δέν βγάζει ἀγκάθια (πρβλ. Ματθ. 7:16).

Πηγή: Μικρός Εύεργετινός, «Ἱερά Μονή Παρακλήτου», σελ. 270.