Ὁ Ἅγιος Ἀμφιλόχιος Ἐπίσκοπος Ἰκονίου

Ἦταν Καππαδόκης, σύγχρονός του Μ. Βασιλείου καὶ φίλος του.

Διακεκριμένος γιὰ τὴν  μεγάλη του μόρφωση καὶ εὐσέβεια, ἀναδείχθηκε ἐπίσκοπος Ἰκονίου τὸ ἔτος 344. Ὑπῆρξε ἄριστος ἐπίσκοπος καὶ μετεῖχε στὴ Β’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου καὶ διέπρεψε.

Ὁ Ἀμφιλόχιoς δὲν εἶχε κύρος μόνο στὴ δική του Ἐκκλησία, ἀλλὰ τὸ ἠθικὸ κύρος του εἶχε ἐπεκταθεῖ καὶ σὲ ἄλλες περιοχές. Ἔτσι, παρενέβαινε καὶ σὲ Ἐκκλησίες κοντινές, ὅπου διασφάλιζε τὴν εἰρήνη καὶ ὀρθοτομοῦσε τὸν λόγο τῆς ἀληθείας. 

Διότι στὸ ἔργο του, εἶχε ὁδηγὸ τὰ θεόπνευστα λόγια τοῦ Ἀπ. Παύλου: «Σπούδασον σὲ αὐτὸν δόκιμον παραστῆσαι τῷ Θεῷ, ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον, ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀληθείας». Δηλαδή, λέει ὁ Ἀπ. Παῦλος, προσπάθησε νὰ παραστήσεις τὸν ἑαυτό σου στὸ Θεὸ δοκιμασμένο καὶ τέλειο ἐργάτη, ποὺ δὲν τὸν ντροπιάζει τὸ καλοφτιαγμένο ἔργο του, καὶ διδάσκει ὀρθὰ τὸν λόγο τῆς ἀληθείας.

Στὴν πρὸς Ἀμφιλόχιο ἐπιστολὴ ὁ Μ. Βασίλειος φανερώνει τὴν λαμπρὴ ἠθικὴ φυσιογνωμία τοῦ Ἀμφιλοχίου. Τὸν παρακαλεῖ νὰ παραστεῖ στὴν τιμητικὴ γιορτὴ ὑπὲρ τῶν μαρτύρων τῆς Καισαρείας, γιὰ νὰ ἀποβεῖ αὐτὴ σεμνότερη, διότι ὁ λαὸς τῆς Καισαρείας τὸν ἀγαπᾶ, ὅσο κανένα ἄλλο ἐπίσκοπο.  

Ὁ Ἀμφιλόχιος συνέταξε ἀρκετοὺς λόγους γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία μας, καὶ πέθανε εἰρηνικὰ τὸ ἔτος 394.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Σοφίας τὴν ἔλλαμψιν, ὡς καθαρὸς μυηθεῖς, δογμάτων ὀρθότητος, φωτοειδεῖς ἀστραπάς, ἐκλάμπεις τοῖς πέρασι· σὺ γὰρ τὴν ἐν Τριάδι, ὁμοούσιον φύσιν, ἐκήρυξας ἀσυγχύτως, 

καθελὼν τὰς αἱρέσεις. Διό σε Ἱεράρχα  Ἀμφιλόχιε,

  Χριστὸς ἐδόξασε.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Ὡς Ἱεράρχης τοῦ Σωτῆρος ἐνθεώτατος

Όρθοδοξίας ἀνεδείχθης σάλπιγξ εὔσημος

Καὶ αἰρέσεων καθεῖλες τὰς ἐπινοίας.

Τὴν Τριάδα ὁμοούσιον γὰρ Ὅσιε

Καὶ ὁμόθρονον τοῖς πᾶσιν ἀνεκήρυξας· Διὸ κράζομεν, χαίροις Πάτερ Ἀμφιλόχιε.

Μεγαλυνάριον.  
Ῥεῖθρα ἐκ χειλέων τὰ λογικά,

 θεορρημοσύνης, ἐπιρραίνων ὡς ἀληθῶς,

 ὤφθης Ἐκκλησίας, πνευματικὴ νεφέλη· 

διό σε μεγαλύνει, ὦ Ἀμφιλόχιε.

Πηγή: synaxarion.gr