Τί εἶναι ὁ Θεός; - π. Γεώργιος Καλποῦζος

- Τί εἶναι ὁ Θεός; 

- Κατά τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό ἡ λέξη «Θεός» παράγεται ἤ ἐκ τοῦ θέειν (=τρέχειν), ἐπειδή ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών, ἤ ἐκ τοῦ αἴθειν (=καίειν), «ὁ γάρ Θεός πῦρ καταναλίσκον πᾶσαν κακίαν ἐστίν», ἤ ἐκ τοῦ θεάσθαι, ἐπειδή ὁ Θεός τά πάντα βλέπει καί «ἐθεάσατο τά πάντα πρίν γενέσεως αὐτῶν» ἤ ἐκ τοῦ θῶ (τίθημι), ἐπειδή ὁ Θεός εἶναι ὁ ποιητής πάντων καί ὁ αἴτιος κατασκευῆς τῶν πάντων.

   Ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων λέγει, ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἕνας, ἀγέννητος, ἄναρχος, ἄτρεπτος, ἀναλλοίωτος, ἄχρονος καί ποτέ δέν πεθαίνει. Εἶναι ἀγαθός καί δίκαιος. Δημιουργός τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς καί τῶν ἀγγέλων. Εἶναι ὁ ποιητής καί τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων. 

   Ἐνῶ κατά τήν οὐσία ὁ Θεός εἶναι ἕνας, ὅμως ἔχει τρία πρόσωπα. Εἶναι ὁ ἀγέννητος Πατήρ, ὁ μονογενής Υἱός Του, ὁ Θεός Λόγος, καί τό ἐκπορευτό ἐκ τοῦ Πατρός, Ἅγιον Πνεῦμα. 

   Ὁ Ἰωσήφ ὁ Βρυέννιος μᾶς λέγει, ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὑπερούσια οὐσία πού δέν ὑποπίπτει στίς αἰσθήσεις μας. Εἶναι δυσνόητο ζήτημα καί ἡ οὐσία του δέν μπορεῖ νά ἐρευνηθεῖ.

   Ὅσο ὁ νοῦς τῶν ἀνθρώπων προσπαθεῖ νά γνωρίσει τόν Θεό, τόσο βλέπει πόσο ἄγνωστος εἶναι. Ποιός μπορεῖ νά νοήσει τόν ἀπερινόητο; Ποιός νά  ἑρμηνεύσει τόν ἀνερμήνευτο; Πῶς ὁ πηλός μπορεῖ νά καταλάβει τόν ἄπειρο Θεό; 

   Ὁ Θεός εἶναι ἡ πηγή τῶν ἀγαθῶν, ἡ ἄπειρη ἀγάπη, ὁ ὑπέρθεος ἔρως, τῶν ἐφετῶν τό ἀκρότατον. Εἶναι τό ἀληθινό φῶς πού φωτίζει καί δέν φωτίζεται. Εἶναι τό Α καί τό Ω, ἡ ἀρχή καί τό τέλος. Εἶναι ὁ ἀδαπάνητος θησαυρός καί τῆς φιλανθρωπίας τό ἀνεξάντλητο πέλαγος. 

   Καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος τονίζει: Τό μόνο πού γνωρίζουμε εἶναι ὅτι ὑπάρχει ὁ Θεός. Δέν πρέπει ὅμως νά περιεργαζόμαστε τήν οὐσία Αὐτοῦ. Καί ὁ προφήτης Δαβίδ λέγει, ὅτι εἶναι ἄφρονας αὐτός πού λέγει, ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός. «Εἶπεν ἄφρων ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ· οὐκ ἔστι Θεός» (Ψαλμ. 13,1).

   Ὁ Θεός ὑπάρχει καί εἶναι ἀνέκφραστος, ἀόρατος, ἀκατάληπτος, ἀπερινόητος καί ἀπρόσιτος. 

   Νά, πῶς τό λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: «Ἄπειρο εἶναι τό θεῖο καί ἀκατάληπτο καί μόνο ἕνα ἀπό αὐτό εἶναι καταληπτό, ἡ ἀπειρία καί ἡ ἀκαταληψία». 

π. Γεώργιος Καλποῦζος

Πηγή: 99 ἐρωταποκρίσεις στήν Καινή Διαθήκη, π. Γεωργίου Α. Καλπούζου, «Φωτοδότες», σελ. 5-6.